Het Afscheid

Zondagochtend 2 september 2012. Om 03.15 uur in de ochtend fiets ik naar huis. Ik rij vanaf het Abdijplein en kijk om. De ‘Lange Jan’ staat in het volle Zeeland Nazomerlicht. De straten hangen nog vol blauwe vlaggen en een enkele festivalkrant ligt verfrommeld op de grond. Het opruimen is inmiddels begonnen. Opruimen van de locaties, de zalen en het plein. Over enkele dagen zullen zij leeg zijn en herinnert niets meer aan 12 dagen vol podiumkunsten. De dansers, de toneelmakers en de muzikanten zijn dan al lang vertrokken, de stoomgenerator in Sas van Gent staat weer stil en de meeuwen hebben weer vrij spel boven Veere. Het is voorbij. Op zondagochtend 01.30 uur stonden wij met een kleine groep medewerkers even stil bij de zeer succesvolle 12e editie van het Zeeland Nazomerfestival. Meer dan 28.000 personen hebben het festival bezocht. Een record ! En we namen afscheid. Van elkaar en van het festival. Het afscheid is van korte duur. Op maandag 3 september beginnen we aan de voorbereidingen van de 13e editie van het Zeeland Nazomerfestival van 27 augustus tot en met 7 september 2013.

De Jeugd

De afgelopen jaren is bewust een programmering ingezet om een breder publiek te bereiken. Niet zozeer bij de locatievoorstellingen als wel bij de voorstellingen in het festivalhart en de concerten. Tot een aantal jaren geleden was het in feite een ‘grijze’ verschijning bij het Zeeland Nazomerfestival. Niets mis mee. Ik ben immers al jaren grijs en behoor tot deze doelgroep. Ik miste echter de jeugd en de samenwerking met het onderwijs. Na een bewuste beleidswijziging (in 2009) hierin is de laatste jaren een kentering zichtbaar. Vooral dit jaar wordt dat duidelijk; bij het kinderconcert veel peuters, bij het concert van Destine veel tieners maar ook bij Dido en Aeneas en bij het locatieproject Medea veel jongeren. Ook de dansworkshops bij Nehalennia hadden veel belangstelling van de (school) jeugd. Vaak wordt beweerd dat jongeren niet geïnteresseerd zijn in kunt en cultuur. Bij het Zeeland Nazomerfestival zie ik echter dat de jeugd zelf een keuze maakt en zich de cultuuruitingen niet laat opdringen door volwassenen. Ik zie ze genieten bij een concert, bij een voorstelling en bij een workshop. De jeugd is er, ze zijn aanwezig en doen mee. Enige stimulans en sturing is belangrijk maar laat ze zelf kiezen en je ziet ze overal !

Het Personeel

In deze weken ben ik de werkgever van veel personeel. Naast de vaste medewerkers, ook de tijdelijke werknemers (zoals op/afbouw, horeca en locatiepersoneel ) maar ook de acteurs, regisseurs, vormgevers etc. Meer dan 50 personen zijn in dienst. Naast deze dienstverbanden zijn er nog twee belangrijke groepen die in ‘dienst zijn’ maar geen salaris ontvangen. Dat zijn de vrijwilligers en stagiaires. Zij zijn volwaardige medewerkers, nemen hun taken serieus, zijn verantwoordelijk en werken ontzettend hard. Wat mij dit jaar opvalt is de enorme motivatie van de vrijwilligers. Ik zie ze overal in de blauwe kleding, zij halen glazen op, verwijzen op de locaties het publiek naar de tribunes, scheuren kaartjes etc. Als ik ze zo bezig zie ben ik trots, trots op zo’n geweldige groep medewerkers die hun taken nauwgezet uitvoeren en de meest perfecte ambassadeurs van het festival zijn. En dan de stagiaires. Wat moet ik daar over zeggen? Heel veel. Deze weken hebben wij naast de ‘artistieke ’stagiaires (assistent regisseur, actrices en dramaturg, allen in opleiding) twee stagiaires op kantoor. Zij hebben een werklust en een motivatie waar je jaloers op kan zijn. Zij verzetten bergen werk en zijn altijd goed gehumeurd. Kanjers! Stilzwijgend zit ik soms op het terras in het festivalhart en zie al die medewerkers, de acteurs, de barmensen, ons ‘eigen team’ en de vrijwilligers hard, heel hard werken en weet dat het Zeeland Nazomerfestival niet zonder hen kan bestaan en mede daarom zoveel succes heeft. Daarom een diepe buiging voor alle medewerkers!

De Speler

Allerlei spelers komen deze dagen voorbij. Ik bedoel hiermee de acteurs, regisseurs, vormgevers, muzikanten enz. Ze hebben allemaal een passie en dat is theater of muziek maken. Naast deze passie is het hun vak. Zij hebben theater maken tot beroep gekozen en proberen hun brood ermee te verdienen. Soms is dat moeilijk en nemen zij een baan in een geheel andere sector ernaast. Gemiddeld verdienen zij soms in een jaar niet meer dan het minimumloon. En toch blijven zij doorspelen en gaan niet echt de barricaden op bij bezuinigingen. Groot respect heb ik voor deze collega’s op het podium. Dit jaar hebben wij workshops georganiseerd voor amateur theaterspelers. Zij hebben gedurende drie weekenden onder leiding van Annemarie Prins en Sophie Kassies verschillende elementen van het theatervak voorgeschoteld gekregen. Afgelopen zondag was een korte presentatie. Net als voor hun beroeps collega’s heb ik groot respect en waardering voor hetgeen zij presenteerden. Ook zij zijn ‘spelers’ in het festival. Zijn al die spelers nu de vriendelijkste en aardigste mensen? Natuurlijk niet. Er zijn erbij die hoge eisen stellen, die arrogant zijn, het bloed onder je nagels halen en je tot waanhoop brengen. In dergelijke situaties kan je niet anders doen dan je schouders ophalen en hen duidelijk maken dat hun houding buitenproportioneel is. En soms vraag ik mij af of zij beseffen dat zij niet altijd een rol spelen……….

Het Publiek

Telkens weer ben ik verast dor het publiek. De wijze waarop zij weersomstandigheden trotseren is bewonderenswaardig. Afgelopen vrijdag huilde niet alleen de vestingmuur bij Veere maar kwam het water met liters uit de lucht. Door en door nat, verkleumd maar met een zeer voldaan gevoel en bijzondere ervaring, verliet het publiek de tribune. ’s Avonds op het Abdijplein werd ik door een aantal van hen aangesproken. Zij kwamen uit Purmerend en verbleven 14 dagen op een camping speciaal voor het Zeeland Nazomerfestival. Hoewel zij de uitnodiging aan Zijlstra om het festival te openen niet apprecieerden waren zij zeer content met de programmering van het festival. Zij gaven aan onder de indruk te zijn, waren regelmatig ontroerd maar moesten ook lachen. De diversiteit van de voorstellingen op de locaties sprak hen aan. Anders was het zondagmiddag na het Nazomerzingen. Na een geweldige picknick met meer dan 1000 deelnemers, zaten en stonden meer dan 2000 personen op het Abdijplein om het 2e onderdeel van die dag: het Nazomerzingen bij te wonen. Velen waren verrast door het sprankelende optreden van Maike Boerdam en Ellen ten Damme. Maar er waren ook mensen die diep teleurgesteld waren omdat het meezingen onderschikt was. Zij hebben gelijk. Het was niet wat zij verwacht hadden na de afgelopen jaren. Het was dit jaar minder meezingen met ‘oude bekenden’. Maar verwachtingen zijn om doorgebroken te worden. Volgend jaar weer anders !?

De Recensent

De dag na de tweede première. Ik constateer een vorm van vermoeidheid bij mijzelf maar ook bij anderen. Een mailtje van een artistiek medewerker van één van de producties ontneemt mij in één keer alle positiviteit die ik in mij heb. De tegenstrijdigheden in de mail maken mij boos. Dat duurt enkele minuten, een zeer opbeurende mail van een trouwe bezoeker keert mijn boosheid en ik kan er weer tegenaan. De geweldige recensie van de openingsvoorstelling How Long is Now van Conny Janssen in de Volkskrant zorgde voor een goede sfeer in het kantoor. Dat was op woensdag 22 augustus, na het lezen van de recensie in de PZC, geschreven door Willem Nijssen, wel anders. Ik ben mij zeer bewust van het feit dat een recensent een voorstelling zowel positief als negatief kan bekritiseren. Een goede recensie kan voor mij daarom ook veel kritiek bevatten. Immers de recensent heeft vanuit zijn vakkennis een bepaalde kijk op de voorstelling en geeft zijn commentaar daarop. Een goede recensie prikkelt, zet aan tot discussie of tot bezoek aan de gerecenseerde voorstelling. En dat ontbeerde nu aan de recensie van Willem Nijssen. Na drie keer lezen vond ik de kern van de kritiek niet en vroeg mij af hoe vaak de heer Nijssen een moderne dansvoorstelling heeft gezien. Wat was ik overigens ontroerd en blij met het uitbundig applaus.

De Openingsavond

Bent u zenuwachtig? Deze vraag werd mij gesteld op de dag van de opening door een journalist van de PZC voor PZC TV. Volmondig kon ik antwoorden: nee ! Op zo’n dag moet je je hoofd koel houden. Lossen eindjes worden aan elkaar geknoopt. Genodigden komen erachter dat ze hadden moeten reserveren en sommigen worden zelfs boos. Immers de heer of mevrouw heeft een bepaalde functie en is toch heel belangrijk. Wellicht hebben zij gelijk (voor zichzelf). Toen ik gisterenavond op de bijeenkomst, voor de opening, alle genodigden weer een hand had gegeven realiseerde ik mij de enigszins bizarre situatie. Immers al deze mensen eten en drinken op onze kosten en gaan ook nog gratis de voorstelling zien. Terwijl op een aantal honderden meters verderop de niet genodigden staan die een kaartje hebben gekocht, maar ook de koffie moeten betalen. Toch constateer ik ook gemengde gevoelens bij mijzelf. Immers een deel van de genodigden heeft al betaald en soms heel veel. Dat zijn onze subsidiënten, de sponsors en vertegenwoordigers van fondsen. Misschien hen volgend jaar op de gebruikelijk wijze een drankje, hapje en de kaarten aanbieden en al die anderen dubbel laten betalen voor het feestje. En een feestje werd het. Na de toespraken , het eten en drinken de prachtige dansvoorstelling How Long is Now. Een ovationeel applaus, veel complimenten en een toost op het festival daarna. En misschien deze week de rekening versturen voor diegenen die geen wezenlijke bijdrage aan ons leveren, een geweldige avond hebben gehad maar hier niets voor hebben betaald………..